İlk: Justin Fashanu

Tam 16 sene önceydi. İngiltere’den gelen bir haber tüm dünyayı yasa boğuyordu…

İngiltere’nin ilk bir milyon sterlinlik siyah oyuncusuydu Justin Fashanu ya da nam-ı diğer Justinus Soni Fashanu. 1961’de dünyaya gelen futbolcu Norwich City’de oynarken, Liverpool’a attığı bir voleyle, Nottingham Forest yolunu tutmuştu. Ada’da 1979-1980 sezonunun en güzel golü buydu…

Kanaryalar’da 90 maçta 35 kez fileleri sarsan forvetin Robin Hood diyarındaki macerası istenildiği gibi başlamıyordu. 32 karşılaşmada sahne alıyor, kısır bir sezon geçiriyordu. Belki de bunun etkisiyle delikanlı kendisini gece yaşamına kaptırıyordu.

Forvet oyuncusu işte o günlerde erkeklere ilgi duyduğunu fark ediyordu. Fakat onun gey olduğunu öğrenen hocası Brian Clough oldukça sert tepki gösteriyordu. Başta antrenmanlara alınmayan Justin, ardından da ıskartaya çıkarılmıştı. İngiliz futbol tarihinin en büyük teknik direktörlerinden biri olan hocası sonradan söylediği homofobik sözler ve tavrı için pişman olsa da, iş işten geçmişti.

Notts County’de Howard Wilkinson tarafından şans verilen ismin bu sefer de başı diziyle belaya girmiş ve bir türlü eski gücüne kavuşamamıştı. 1982’de bambaşka bir konuda hünerini konuşturmuş, çok iyi bir disko parçasına imzasını atmıştı.

Göçmen kuşlar misaliydi Justin. Bir sağdaydı, bir solda. Derken 22 Ekim 1990’da The Sun’a konuşan Justin, gey olduğunu tüm dünyaya haykırıyordu. Kendisi gibi futbolcu olan kardeşi John ise asla bunu kabullenemiyor, basın aracılığıyla abisine serseri diyordu. Tabloid basını dokuz sütuna manşetleri atıyordu…

İngiltere’de başladığı kariyerinde İskoçya, Yeni Zelanda, Kanada, İsveç, Amerika’da da futbol oynayan siyahi yıldız, bir türlü dikiş tutturamıyor, 1997’de yeşil sahalardan kopuyordu.

Herkesin rüyası Amerika, onun için kâbus olacaktı…

Antrenörlük yapmak için gittiği Yeni Dünya’da 17 yaşındaki bir çocuk, polise gidip “Bana Fashanu tecavüz etti” demişti. Sorgulandıysa da tutuklanmadı. İngiltere’ye dönen emekli futbolcunun cansız bedeni 2 Mayıs 1998’de Londra’da bulunmuştu. Başucundaki intihar notunda ailesini ve arkadaşlarını daha fazla utandırmak istemediği yazmıştı.

Futbol sahalarının eşcinsel olduğunu itiraf eden ilk üyesinin ölümünden sonra, Amerikan polisinin delil yetersizliğinden dosyayı çoktan kapatmış olduğu ortaya çıktıysa da o artık mezardaydı.

Cinsel yönelimi nedeniyle adil bir şekilde yargılanamayacağına dair inancıydı boynundaki ipi çeken; hakkında bir soruşturma bile yoktu, ancak o ailesinin gözünde bile suçluydu.

Ölümünden yıllar sonra yeğeni belgeselini yapmış, kardeşi adeta günah çıkarmıştı.

Justin Fashanu, muhafazakar spor dünyasında bir ilk. Çok büyük bir futbolcu olabilirdi ama o sadece kendisi olmayı tercih etti. Aslında sadece bu tercih bile çok şey anlatıyor. Bugün bile gey olduğunu açıkça söyleyebilen sporcuların azlığı, önemini tokat gibi yüzümüze çarpıyor.