Şafak 3: Little Talks

St. Croix, Karayipler’deki Virgin Adaları’ndan biri. Ada tarihinden bihaberim ama Bilecik’ten hallice topraklarından çıkan en büyük isimler Raja Bell ve Tim Duncan olsa gerek. St. Croix’i sıkıcılıktan kurtaran ise sürücü koltuğu solda olan araçlarla, trafiğin yine soldan işletilmesi.

When I came down to St. Croix to see Timmy eight or nine years ago, nobody said a word to me [about driving on the left side]. I got my rental car and I went out on the road, and I was gesticulating at like ten people before I realized I was the jerk.

Koçluk kariyerinin ilk yıllarında, Tim Duncan’la görüşmek için adaya giden Popovich, trafiğe ters yönden dalıp duruma uyanana dek ne yapacağını bilemiyor.1 Ve o gün çaylak Popovich’in yanlış yolda olduğunun farkına varabilmesi için on kere ikaz edilmesi gerekiyor.

***

Yaz için yaptığınız tatil planlarını iptal edin. Beklenmedik — ya da yıllardır beklediğiniz — bir teklif aldınız yaza girerken. Bunu reddetmek için aptal olmak gerek. Kararı eşinize nasıl açıklayacağınızı ya da çocuğunuzun seneye hangi okulda devam edeceğini düşünmeye başlayabilirsiniz. Tebdil-i mekanın ferahlığından çok tasasını hissediyorsanız yeni şehrinizde gidilecek restaurantlara bakıp listenizi hazırlayın. Böylece, belki biraz rahatlayabilirsiniz. Muhtemelen hayalinizdeki işi kabul ettiniz. Biraz şanslıysanız hayallerinizdeki takımlardan biriyle çalışmaya başlayacaksınız. Ama büyük ihtimalle lotaryaya oynayanlardan birindesiniz ve bu durum umrunuzda değil.

Yüzlercesi sizin geçtiğiniz yoldan geçti. Genelde sayıları bir elin parmaklarını geçmez ama her sene yeni yüzlere sarılacak yöneticiler çıkıyor. Bu yıl yöneticiler fazla davetkar. Dokuz kişi daha ailesine bu işi neden geri çeviremeyeceğini anlatmaya çalışırken taşınacakları yeni ev için ilanlara göz gezdirmeye başladı bile.

Size teslim edilen ekipte yeni reşit olmuş çocuklar olsa da siz çaylaksınız. Çok iyi akıl hocalarınız yoksa, bilmediğiniz bir yerdesiniz. Trafiğe ters yönden dalmaya hazır mısınız? Popovich kadar şanslı olacağınızı sanmayın, kimse sizi doğru yöne gitmeniz için on kez uyarmayacak.

***

Bu sezon, 9 takım yola çaylak koçlarla çıkıyor. Dokuzunun da farklı geçmişleri var; fakat hepsini yolunda yıldırıcı engeller bekliyor. İlk kez bir takımın sorumluluğunu tamamen üzerlerine alıyorlar. İlk kez bu kadar büyük hissedecekler. Fakat NBA kariyerleri başladığı anda, geçmişlerindeki hiçbir referansın geçerliliği kalmayacak.

Hepsinin gidecekleri yer farklı olsa da geldikleri yerler arasında bağlantı kurabiliyoruz.

Cemiyette Pişiyorum

İlk grup geleneksel çaylak koç kalıbından taşanları kapsıyor. Buranın üyeleri esas koltuğa hiç oturmasalar da yanındaki koltuklardan orayı epey izlediler ve halihazırda teknik işlerin sorumluluğunu üzerlerine aldılar. İşlerini iyi yaptılarsa karşılaşacakları engellere ve üstesinden gelmek için çözümlere dair az çok fikirleri var. Yardımcı antrenörlüklerinde oyuncularla ahbap olmadılarsa, onlarla doğru iletişim kurabilmek en büyük endişelerinden değil. Fakat sahip oldukları tecrübenin herkes farkında ve yaptıkları hatalara karşı tolerans düşük olacak.

En büyük korkuları, oyunun belli bir bölümüne odaklanırken bütünü kaçırmak olmalı. Hepsi iyi tanımlanmış ve sınırları belirgin çizilmiş işlere sahiptiler. Artık oyunun tamamını okumaları gerekiyor. Bu işi kotaramazlarsa, en azından becerebildikleri kısımda kusursuza yaklaşmalılar. Mike D’Antoni kadar yenilikçi ve başarılı çözümler üretebilirlerse, yola uzun süre bir tarafları aksak da devam edebilirler. Ya da Mike Brown kadar talihli olmayı umacaklar.

Üç yıl önce, Lionel Hollins savunmanın sorumluluğunu David Joerger’in üzerine yıkarken ligin en kötü savunmalarından birine sahipti Grizzlies. Üç yıl içinde ligin en az sayı yiyen takımına dönüşürken şef Joerger oldu. Şimdi — 39 yaşında — altı yıldır asistan koçluk yaptığı takımın başına geçiyor.

Tarihlerindeki en başarılı sezondan sonra Hollins’le yollarını ayırdı Memphis. Çözümü yine kendi içlerinde bularak yardımcı koçun omuzlarına esaslı bir yük bıraktılar. Jason Levien, işliyor görünen düzene çomak sokarak takımın tabanını daha aşağı çektiklerinin farkında. Fakat Hollins komutasında bir türlü delemedikleri tavanı da yukarı çektiklerini düşünüyor.

Joerger yaşça genç olsa da sayılarla kafayı bozmuş yeni nesil koçlardan değil. Planlarını değiştirmek hiçbir zaman seçenekleri arasında olmayan dar görüşlü eski koçlarla, milenyumun şıpşevdileri arasında sağlam bir yerde duruyor. Alt liglerde, farklı durumlarda yaratıcı olabileceği konusunda iyi referansları var. Grizzlies benchinde altı yıldır iyi polisi oynarken, daha öncesinde alt liglerdeki oyuncularına karşı kötü polisti. Araya giren yardımcı koçluk döneminde rol kesmeyi unutmadıysa oyuncuların saygısını kazanmada da sorun yaşamayacaktır. Fakat Grizzlies büyük market takımlarıyla aşık atabilecek bir organizasyon değil ve başaltı takım olarak arafta geçecek zamanı daha fazla tolere edemeyebilirler. Başarılı bir sezon geçirse dahi, çıtayı daha yukarı taşıyamadığı sürece olumsuz eleştirileri duymak zorunda kalacak David Joerger.

Maine’den özel eğitim diplomasi ve çeşitli kolejlerde, toplam 17 yıllık koçluk kariyeri. Yıllar bitmeyen yeniden yapılanma sürecinin başına geçecek yeni bir isim ararken önünüze gelen özgeçmişlerden birinde yazıyor bunlar. Diğerlerinin arasında kaybolup gitmesini istemezsiniz. Jeff Van Gundy de rebuilding sürecindeyseniz, eski yardımcısı Steve Clifford’la ciddi düşünmenizi öneriyor. Bobcats, artık bu önerilere kulak assa iyi eder.

Ligde geçirdiği altı sezonun her birinde farklı bir koçla çalışmış, her türlüsünü görmüş Ramon Sessions ilk aydan Clifford’un ikili ilişkilerdeki becerisinden etkilendiğinden bahsediyor:

This is my seventh coach in seven years and he’s way at the top in communication. I’ve been in his office more than any coach I’ve played for and that’s after one month. He’s a guy who won’t dog you out, a coach who listens. So you feel free to express.

Kolej kariyerinin ardından NBA’de Van Gundy kardeşlerin ikisiyle de çalışmış Clifford. Teknik konularda aldığı sorumluluklar kafanızdaki soru işaretlerini tamamen silmese de JVG’yi savunma felsefesiyle etkilemeyi başarmış. Ama Bobcats’in teknik detaylara inmeden önce başa çıkması gereken sorunlar var. Geçen sezon bu sorunları, piyasaya basketbol antrenman DVD’leri süren bir adamla çözmeye çalışıp çuvalladılar. Kadro kampüsten yeni çıkmış çocuklarla dolu ve onların yeni girdikleri ligde ilk öğrenmek istedikleri şeyler transition hücum kalıpları ya da 1-1-3 alan savunmasının püf noktaları değil. Uzun süredir kaybediyorlar ve yollarını doğrultabilmeleri için iyi bir kılavuza ihtiyaçları var. Neyse ki Clifford, koçluk kariyerine çaresiz bir takım ve olmamış oyuncularla başlamayı düşleyen ender koçlardan.

2009’da, konferans finallerinde Magic karşısındaki rezilliğe rağmen, topu az biraz olsun LeBron’un elinden çıkarabilmeyi başardığı için, Mike Brown’un hücumun anahtarını teslim ettiği John Kuester kredileri topluyordu. Cavs’in oyununda devrim yapılmamıştı halbuki. Hala Mike Brown’ın sıkı savunma felsefesiyle ligin büyük çoğunluğuyla başa çıkabilen takım, ilk iki turu süpürgeler elinde geçtikten sonra Orlando’ya toslamıştı. Konferans finalleri için Mike Brown’ın uzun tercihleri eleştirilirken Kuester ayağına gelen fırsatı geri çevirmeyip Pistons’ın başına geçti. İki yıl sürdü kariyeri. Kuester’in gidişinin ardından ipler Michael Malone’a teslim edilecek diye sevinirken takım tamamen dağıldı.

O dönem Cavs’te uygulamaya fırsat bulamadığı sistemleri Mark Jackson’ın yardımcılığında Golden State’te ortaya çıktı. Mark Jackson — ilk koçluk deneyimi olmasına rağmen — motivasyonel yetenekleriniyle Warriors gibi bir takım için ideal görünse de taktik tahtasını teslim edebileceği birine ihtiyaç duyması muhtemeldi. Malone tahtayı eline almaktan hiç çekinmedi. Warriors oyunundaki harika yenilemeler için methiyeleri sadece Malone adına düzmek biraz haksızlık olabilir belki ama ekibin başını onun çektiği aşikar.2

Rick Adelman sonrası dönemde burnunu pislikten çıkaramayan Sacramento ise ilk kez kurtarıcıları olabileceğine inandıkları bir koçla başlıyor sezona. Dipte geçen zaman dilimine doğrudan etkisi olan — taşınma sürüncemesi gibi — parke dışı sorunlar da yavaş yavaş çözülüyor. Ligin en saygı duyulan asistan koçlarından biriyle umutlu olmaları gerek. Artık umutlu olmaya ihtiyaçları var.

Mekteb-i Şahane

İkinci grubun az önce okuduklarınızla kesiştiği birçok nokta var aslında. Gregg Popovich teknik anlamda ipleri tamamen elden bırakacak duruma gelmedi henüz ama Spurs benchinden geçirilen uzun yılların size katkısı ötekilerden çok daha fazla olabilir. Yukarıdaki üçlüyle benzer geçmişlerden gelip benzer problemlerle karşılaşacaklar ilk yıllarında. Tıpkı onlar gibi, bulundukları ortamın acemisi değiller; ama sorumlulukları ilk kez bu kadar artacak. Diğerleri gibi yaratıcı olmaları gerekiyor ama herhangi bir konuda, Spurs tedrisatından geçenleri diğerlerinden ayrı tutsanız iyi edersiniz.

Ligin en saygıdeğer mektebinin 2013 mezunlarından Brett Brown göreve şark hizmetiyle başlıyor. Ülkenin doğusunda, birlikte çalışması gereken kadro birçok Sixers taraftarı gibi onun da uykularını kaçırıyor:

The first thing is that Michael Carter-Williams, James Anderson, Evan Turner, Thaddeus Young, and Spencer Hawes are the clear starters. The second thing is that power forward/center Lavoy Allen is an experienced NBA player who is finding his way back into shape. And after that, who knows? You have six NBA players and then you have a bunch of guys who are fighting for spots and want to be seen and need opportunity.

Bu sözler, Brown’un işteki ilk gününde giriştiği akıl oyunlarının ürünü mü bilmiyorum ama oyuncuları bunları duymaktan pek de hoşnut olmamalı. Brown haksız mı? Değil. Tony Wroten ya da Darius Morris’e ligde kaç takım gözü kapalı kontrat verebilir? Cem Pekdoğru bir NBA takımının başına geçmediği sürece, sıfır.

Nerlens Noel’in de sezonu kapatmasıyla Sixers trajedisi bir seviye daha atladı. O kadar ki sezon hedefi, lig rekoru olan 9 galibiyetin altında kalmamak olarak koyuluyor. Kartlar ne kadar kötü dağıtılırsa dağıtılsın, sizden bekledikleri sahaya çıktığınız 82 maçtan 10 tanesini kazanmak. Uykularını kaçırdığınıza değmez Bay Brown.

Okuldan çıkışları aynı dönemde olsa da Brett Brown’dan çok daha erken başlamıştı Mike Budenholzer Spurs’teki eğitimine. Video guy olarak girdiği takımları şampiyonluğa taşıyan adamların hikayelerinden birinde de o anlatılıyor olabilirdi. Gregg Popovich harika bir koç olmasaydı. Ya da Popovich harika bir koç olmasaydı, Budenholzer çoktan Danimarka’daki genç takımın başına geri dönmüştü. Gregg Popovich harika bir koç. Budenholzer, onun sağ kolunda geçirdiği 17 senenin ardından yine San Antonio’da mürekkep yalamış Danny Ferry ile birlikte çalışmak için ayrılıyor.

Popovich’in yıldızlarıyla kurduğu bağları en yakından izledi Budenholzer. Pop’un şimdilerde yıldızlarını yönetmek konusunda payeyi onlara verip mütevazılık yapmasına kanmayın, öğrenecek çok şey var o ilişkilerde. Yeni koltuğunda yola koyulmak için, eski iş arkadaşı Ferry’den ilk isteği o yıldızlardan bir tanesi olabilir.

Topçu Birliği

Magic Johnson bir basketbol takımına öncülük etmenin dört yolu olduğundan bahsediyordu. Takıma örnek olarak rehberlik yapabilirsiniz. Gözlerini korkutarak yönetmeyi tercih edebilirsiniz. Kendisinin de yaptığı gibi, sürekli iletişim halinde olarak yönlendirmek bir seçenek olabilir. Ya da tüm bu yöntemleri harmanlayıp kendi tarzınızı yaratabilirsiniz. Bu konuya gerçekten kafa yoruyorsanız, formayı astığınız anda, boynunuza kravatı takıp benche geri döneceğiniz an için sabırsızlanmaya başlayacaksınız.

Kimisini henüz formayı terlettiği yıllarda, parkedeki talimatlarıyla izlerken koç koltuğunda hayal edebiliyorsunuz. Bazısı benchin son sıralarında, koç taktik tahtasını eline aldığında onun çizdiği oyunu dinlemenin çoğu zaman fazla bir şey kazandırmayacağını düşündüğünden ilgisiz görünüyor. Onlara biraz daha şüpheyle yaklaşabilirsiniz. Muhtemelen hayali X&O’larını tahtaya çizerek, birkaç yıl sonrasının temellerini atıyorlar.

Dallas’a ikinci kez geldiğinde bunları düşünmeye başladığını söylüyor Jason Kidd — Rick Carlisle’ın yaptığı hamleleri, benzer bir durumda nasıl davranacağını defterine not alarak.

Golden State önünde 20-0’lık bir seri yakalamışken rakip koç mola alıyor. Mola dönüşünde Dallas’ın serisi 4-0’lık küçük bir seriyle kırılıyor ve bu kez Rick Carlisle mola alıyor. Mola alındığı anda Mavs rüzgarın terse döndüğünü hissetmeye başlıyor. Bu kadar küçük bir şeride telaşla mola alıp takıma bunu hissettirmek gerçekten gerekli miydi? İhtiyatlı davranmak mı, takımına güvenini yansıtmak mı? Benzer sorular o sırada Kidd’in kafasında da dolanıyor.

Artık işi koçunun tercihlerine dair fikirlerini defterine not etmek kadar kolay değil. Mola isteyip istenmeyeceğine kendisi karar vermek durumunda. Birlikte top koşturduğu adamların başına geçmek için bu kadar hevesliyken, karar verici olmakta tereddüt edeceğini söyleyemeyiz herhalde.

Sahada verdiği kararlara bir sözümüz yokken kenardaki dehayı sorgulamak yersiz olacak. Bu yolun yolcularının en büyük engeli oyuncuların saygısını kazanmak ve Kidd için de durum farklı değil. Başlangıcı kullanıma hazır bir takımla yapmak işleri ne kadar kolaylaştırıyorsa; veteranlarla dolu bir kadro bir o kadar karmaşıklaştırıyor. Onlarla aynı gemide olduklarına inandırmaktan başka çaresi yok.

John Stockton son çıkan otobiyografisi Assisted’da, maç sırasında Jeff Hornacek’in eline çizdiği oyunlardan, maç boyunca sahadaki oyuncuların şut yüzdelerini hesaplayıp takım arkadaşlarına rakibin hangi adamını boş bırakabileceklerini hatırlatmasından bahsediyor. Çoğu zaman olduğu gibi Hornacek’in bir gün koç olacağını o günlerden tahmin edebiliyorsunuz.

Elindeki kadroya bakılırsa bu kez oyuncularına sık sık kimi boş bırakmamaları gerektiğini hatırlatmak zorunda kalacak gibi görünüyor. Bir süre Mr. Nice Guy maskesini evde bıraksa iyi eder…

Brian Shaw ise oyunculuk döneminde sağlam ipuçları veren tiplerden değil. Fakat kariyerini bitirdikten sonra salonlara geri dönmesi çok uzun sürmedi. Şimdi, geç kalmış koçluk kariyerine kurulu bir takımla başlarken, beklentilerin farkında olmalı. Maç içinde yaptığı hatalar göz açıp kapayıncaya kadar manşetlere taşınmış olacak.

George Karl’ın mirasını devralırken ismiyle birlikte Phil Jackson’ın mirasını ardında getiriyor. İkisinden de sıyrılıp kendi felsefesini anlatabilmek için sezonun çaylakları arasında en çok o uykusuz kalacak.

Öteki Adam

BRAD STEVENS!!!

1. Herhangi keyifsiz bir durumu — maç içi, saha kenarı röportajları gibi —, olaya Gregg Popovich’i dahil ederek neşelendirebilirsiniz. [↩]
2. Dönemin revaçta konularından, Warriors üzerinden evrimsel hücum sistemleri hakkında Kaan Kural’dan gelecek bir yazının müjdesini de buradan verelim. [↩]